Πόνος στο γόνατο

μια κοινή πάθηση που παρουσιάζεται σε άτομα όλων των ηλικιών

Ο πόνος στο γόνατο είναι μια κοινή πάθηση που παρουσιάζεται σε άτομα όλων των ηλικιών και δραστηριοτήτων. Σε συζητήσεις για τον πόνο στο γόνατο, αναφέρονται όροι όπως «Πόνος στην επιγονατίδα» , «Επιγονατιδομηριαία δυσλειτουργία», «Σύνδρομο έσω διαμερίσματος», «Χονδρομαλάκυνση επιγονατίδος», ή «Σύνδρομο τριβής λαγονοκνημιαίας ταινίας», ωστόσο χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν διαφορετικούς τύπους πόνου στο γόνατο.

Γενικά ο πόνος στο γόνατο μπορεί να είναι έσω, έξω ή πρόσθιος ανάλογα με τη μηχανική του πέλματος και τις εμβιομηχανικές παρεκκλίσεις που παρουσιάζει ο ασθενής.

Εμβιομηχανική Αιτιολογία

Υπάρχουν πολλές αιτίες, που περιλαμβάνουν: υψηλή γωνία Q (η γωνία που σχηματίζεται μεταξύ του διαμήκους άξονα του μηρού, στην κατεύθυνση της γραμμής έλξης του μύ του τετρακεφάλου, και της γραμμής στην κατεύθυνση της έλξης του επιγονατιδικού τένοντα), ραιβογωνία ή βλαισογωνία, μυϊκός σπασμός κατά μήκους του γαστροκνήμιου, σύνδρομο λαγονοκνημιαίας ταινίας και λοξός έσω πλατύς μύς, υπερέκταση γόνατος και στροφή και στρέψη κνήμης.

Όταν γίνεται εκτίμηση και αντιμετώπιση του πόνου στο γόνατο, είναι σημαντικό να θυμάται ο θεραπευτής ότι το γόνατο είναι ανάμεσα στο ισχίο και το πέλμα, και έτσι υπάρχει συχνά σχέση μεταξύ ισχίου- γόνατος αλλά και πέλματος – γόνατος.
Αν ο πόνος είναι ιδιοπαθής, οι υποκείμενες αιτίες μπορεί να είναι ο πρηνισμός ή ο υπτιασμός. Ο Michaud (1977) έχει δηλώσει ότι για κάθε 1 μοίρα πρηνισμού, η κνήμη περιστρέφεται 1 μοίρα επηρεάζοντας την άρθρωση του γόνατος καθώς μεταφέρει τις τάσεις από την περιστροφή. Έσω ή έξω στροφή της κνήμης μπορεί να προκαλέσει μετατόπιση της επιγονατιδομηριαίας τροχιάς και να ενισχύσει την έξω ή έσω μετατόπιση της επιγονατίδας, ενώ οι μύες έξω στροφής του ισχίου ή οι προσαγωγοί σφίγγουν για να αναπληρώσουν τον πρηνισμό, τον υπτιασμό και την έσω ή έξω στρέψη της κνήμης.
Πόνος μπορεί να παρουσιαστεί στoυς έξω πλάγιους συνδέσμους όταν η γωνία πρόσκρουσης είναι σε υπτιασμό ή όταν υπάρχει βλαισότητα στον πρόσθιο πόδα > 10ο, που ενισχύει την πρόκρουση προς τα έξω για να αυξηθεί η επαφή με το έδαφος, και αυτό μεταφέρει πιέσεις στην έξω περιοχή του γόνατος.
Αν κατά το κύκλο βάδισης ο ασθενής προσκρούει εξωτερικά και έπειτα πρηνίζει γρήγορα στη μέση φάση στήριξης, θα παρουσιάσει πρόσθιο πόνο στο γόνατο, καθώς η επιγονατίδα μετακινείται τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά. Αυτή η κατάσταση είναι που συχνά συμβαίνει σε ασθενείς που παρουσιάζουν βλαισότητα στον πρόσθιο πόδα <10ο,καθώς αυτή θα επιτρέψει τον πρηνισμό στη μέση φάση στήριξης.
Έσω στροφή κνήμης είναι παράγοντας που συμβάλλει σε έσω πλάγιες παραμορφώσεις στις δομές των συνδέσμων γύρω από την έσω περιοχή του γόνατος και του κάτω άκρου. Έξω στροφή κνήμης μπορεί να προκαλέσει επιπρόσθετες τάσεις στην έξω περιοχή του διαμερίσματος του γόνατος. Ένας πολύπλοκος παράγοντας μπορεί να είναι η έναρξη μιας βλαισής παθολογίας στον πρόσθιο πόδα ή μιας έξω ή έσω συστροφής του κνημιαίου άξονα που μπορεί να προκαλέσει αντίδραση  από τους μαλακούς ιστούς για να διορθώσουν την προς τα έξω ή προς τα έσω θέση των σφυρών, στην αναφερόμενη κανονική θέση όπως υπογραμμίζεται απο τον Root (1977) και έχει συζητηθεί στο Clinical Biomechanics [Volume 20, Issue 4 (2005), p443-450 Xiang Liua, Wangdo Kima, Burkhard Drerupb, Arjandas Mahadevc].

Συμπτώματα

Ο πόνος στο γόνατο μπορεί να παρουσιαστεί εξωτερικά, εσωτερικά ή πρόσθια και μπορεί να είναι αμβλύς ή οξύς. Συχνά, σε ασθενείς που ασχολούνται με τα σπορ, ο πόνος δεν παρουσιάζεται παρά κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια του προπονητικού τους σχήματος.

Ο πρόσθιος πόνος κάνει συχνά τους ασθενείς να λένε ότι ο πόνος εξαπλώνεται σε όλο το γόνατο, οπότε είναι σημαντικό να εκτιμηθεί πιθανή παθολογία του πρόσθιου πόδα κατά τη διαδικασία εκτίμησης.

Αντιμετώπιση

Οι ορθωτικές συσκευές θα πρέπει να συνταγογραφηθούν και να φορεθούν με σκοπό την ευθυγράμμιση του πέλματος στην ουδέτερη θέση υπαστραγαλικής, και, εν συνεχεία, την ευθυγράμμιση της άρθρωσης του γόνατος, αποτρέποντας έτσι περαιτέρω φθορά της άρθρωσης. Αν, κατά την εκτίμηση, ταυτοποιηθεί παθολογία στον πρόσθιο πόδα , και ο ασθενής παρουσιάζει έξω ή έσω πόνο στο γόνατο, μπορεί να προστεθεί σφήνα πρόσθιου ποδός στο ορθωτικό και να ενισχύσει την αντιμετώπιση.